Jako doświadczony lider i trener, który od lat wspiera osoby stawiające pierwsze kroki w zarządzaniu ludźmi, wiem jedno: przywództwo nie zaczyna się od wiedzy, ale od świadomości własnej niewiedzy.

Błędy są nieuniknione, ale największy z nich – jak trafnie zauważa John C. Maxwell – polega na tym, że nie pytamy, gdzie te błędy popełniamy. A właśnie to pytanie otwiera drzwi do prawdziwego przywództwa.

W pracy z nowymi liderami widzę często tę samą pułapkę: nadmierne skupienie na „działaniu”, szybkie decyzje, realizacja celów, ale… bez autorefleksji.
Zamiast pytać siebie i zespół: „Co mogę robić lepiej?”, działają jakby każda decyzja była nieomylna. To nie dojrzałość – to iluzja kontroli.

---

Ignorancja wobec błędów – to cichy wróg lidera

Ignorancja w przywództwie to nie tylko brak wiedzy. To brak chęci lub odwagi, by ją zdobywać przez analizę własnych porażek.

Zadaj sobie te pytania:

• Jak często naprawdę zastanawiasz się, że coś może pójść źle?
• Czy uczysz się na błędach, czy tylko je tuszujesz?
• Czy masz odwagę przyjąć do wiadomości, że się mylisz?

Jedna z liderek, z którą pracowałem, powiedziała mi kiedyś:
„Myślałam, że skoro ludzie milczą, to znaczy, że się zgadzają. Nie przyszło mi do głowy, że się boją mówić.”
To właśnie ignorancja wobec sygnałów ostrzegawczych, której każdy lider musi się nauczyć przeciwdziałać.

---

Czym jest uczenie się na błędach w życiu lidera?

Uczenie się na błędach to fundament dojrzałego przywództwa. To nie oznacza jedynie refleksji „po fakcie”. Oznacza ciągłą gotowość do zadawania sobie pytania: Co mogłem zrobić inaczej?

Maxwell trafnie mówi:

„Nie oglądaj się na porażkę – ucz się z niej, nie mieszkaj w niej.”

Lider, który widzi błędy jako punkt zwrotny, a nie końcowy, zyskuje autentyczność i zaufanie. Bo ludzie nie szukają liderów doskonałych – szukają liderów świadomych siebie.

---

Recepta na sukces przez porażki

Porażki to nie wstyd. To koszt rozwoju. Warunek jest jeden: nie mogą być powielane.
Sukces zaczyna się wtedy, gdy po porażce:

• nie szukasz winnych,
• wyciągasz wnioski,
• wprowadzasz zmiany.

To właśnie dzięki błędom uczymy się szybciej niż na podstawie sukcesów. Sukces może uśpić. Porażka budzi do działania.

---

Dobre rady dla lidera uczącego się na błędach

1. Nie bój się słowa „przepraszam”. Autorytet nie traci się przez przyznanie do błędu – wręcz przeciwnie.
2. Zachęcaj zespół do krytycznego myślenia. Pytaj: „Co jeszcze moglibyśmy zrobić lepiej?”
3. Twórz przestrzeń na konstruktywny feedback. Ludzie muszą wiedzieć, że mogą mówić szczerze – nawet jeśli to niewygodne.
4. Traktuj błędy jako dane, nie jako wyrok. Każdy błąd czegoś Cię uczy – jeśli tylko pozwolisz sobie go przeanalizować.

---

ĆWICZENIA ROZWOJOWE: Samorefleksja lidera

Wprowadź nawyk zadawania sobie (i innym) trudnych pytań. Oto konkretne ćwiczenia, które możesz zastosować od razu:

---

1. Przyznaj się do błędów i słabych stron

Przykład:
„Zbyt długo unikałem rozmowy z jednym z członków zespołu, bo nie chciałem wchodzić w konflikt. To pogorszyło relację.”

👉 Zapisz: Kiedy ostatnio unikałeś trudnej decyzji? Dlaczego?

---

2. Traktuj błędy jako koszt postępu

Przykład:
Wdrożenie nowego systemu CRM zakończyło się chaosem. Ale zespół nauczył się nowego sposobu dokumentowania sprzedaży – co finalnie poprawiło raportowanie.

👉 Zapisz: Jakie błędy dały Ci cenną lekcję w ostatnich 3 miesiącach?

---

3. Przywiązuj wagę do uczenia się na błędach

Jak to zrobić w praktyce?
Po każdej porażce:

• zapisz, co się wydarzyło,
• nazwij emocje (złość, strach, frustrację),
• zapisz, czego to Cię nauczyło.

👉 Stwórz „dziennik lidera” i uzupełniaj go raz w tygodniu.

---

4. Pytaj siebie i innych: „Czy czegoś nie zauważamy?”

Jak to zrobić?

• Na końcu spotkania zapytaj: „Czy coś w tej decyzji może budzić wątpliwości?”
• Rotacyjnie proś różnych członków zespołu o podsumowanie, co widzą jako potencjalne ryzyko.

👉 Zapisz 3 pytania, które wprowadzisz na stałe do swoich spotkań.

---

5. Pozwalaj ludziom na wyrażanie zastrzeżeń

Praktyczne przykłady:

• Utwórz „anonimową skrzynkę refleksji” – online lub fizycznie.
• Powiedz wprost: „Nie każda decyzja jest trafiona – chcę usłyszeć, co myślicie naprawdę.”

👉 Zapisz: Jak dziś Twój zespół może bezpiecznie powiedzieć Ci, że coś nie działa?

---

Refleksja końcowa – pytania dla lidera

1. Jakie masz nastawienie do błędów?
   Czy traktujesz je jako coś wstydliwego – czy jako normalny element rozwoju?
2. Czy potrafisz przyznać się do błędu?
   Czy w ostatnim miesiącu powiedziałeś: „To była moja pomyłka. Przepraszam”?
3. Czy współpracownicy przedstawiają Ci pomysły?
   Jeśli nie, zapytaj: Czy stworzyłem im bezpieczne warunki, by się otworzyli?

---

Zakończenie

Prawdziwe przywództwo nie polega na byciu nieomylnym. Polega na byciu otwartym, pokornym i gotowym na rozwój.

Zadaj dziś sobie jedno pytanie:
„Jakie błędy popełniam jako lider – i co mogę zrobić, by się z nich czegoś nauczyć?” Nie czekaj na kolejną porażkę. Ucz się już teraz – zanim będzie kosztować zbyt wiele.