Dzisiejsze porankowe spotkanie mentorskie z moimi przyjaciółmi natchnęło mnie do refleksji przywracając w pamięci lekturę książki z sprzed lat pt. „Odwaga bycia nielubianym” dwojga japońskich autorów.

Odwaga jako składnik charakteru lidera w twórczości Johna Maxwella i odwaga w książce „Odwaga bycia nielubianym” to dwa pojęcia, które choć różnią się kontekstem, mają wiele wspólnych elementów. Oba podejścia podkreślają znaczenie autentyczności, niezależności oraz gotowości do podejmowania trudnych decyzji w życiu i przywództwie. Ważne jest jednak zrozumienie ryzyk związanych z odważnymi decyzjami, zarówno w pracy lidera, jak i w codziennym życiu.

Odwaga lidera według Johna Maxwella

John Maxwell kładzie duży nacisk na odwagę jako kluczowy składnik charakteru lidera. W jego książkach, takich jak „Bądź liderem 2.0” czy „5 poziomów przywództwa”, odwaga przywódcza oznacza:

1. Podejmowanie ryzyka: Liderzy muszą mieć odwagę podejmować decyzje, które wiążą się z niepewnością. Często oznacza to działanie mimo lęku przed porażką. Maxwell zauważa jednak, że ryzyko podejmowania trudnych decyzji może prowadzić do niezadowolenia lub oporu wśród zespołu, a także do nieprzewidywalnych skutków biznesowych. Liderzy muszą być przygotowani na to, że nie każda decyzja zakończy się sukcesem, i rozumieć, że czasem będzie to oznaczać stratę lub niepowodzenie.
2. Autentyczność: Odwaga w przywództwie według Maxwella wiąże się z byciem autentycznym i wiernym swoim wartościom. Jednak bycie autentycznym może prowadzić do sytuacji, w których lider stanie się nielubiany lub niezrozumiany przez innych. Maxwell ostrzega, że liderzy muszą być przygotowani na konsekwencje tego, że ich autentyczność może nie być akceptowana przez wszystkich. Odwaga bycia sobą może więc rodzić konflikty, które lider musi umiejętnie zarządzać.
3. Zarządzanie zmianą: Wprowadzanie zmian to jeden z największych obszarów ryzyka dla lidera. Zmiany często spotykają się z oporem, zarówno ze strony pracowników, jak i innych interesariuszy. Maxwell podkreśla, że liderzy muszą przygotować się na sprzeciw, który może wynikać z niepewności czy strachu przed nowym. Ryzykiem jest, że zespół może stracić motywację lub zaufanie do lidera, jeśli proces zmian nie zostanie odpowiednio przeprowadzony.
4. Przyjmowanie odpowiedzialności: Liderzy, którzy podejmują odważne decyzje, muszą być gotowi do przyjęcia pełnej odpowiedzialności za ich konsekwencje. Maxwell uczy, że to właśnie odpowiedzialność za decyzje, nawet te, które prowadzą do porażki, buduje zaufanie do lidera. Jednak ryzyko leży w tym, że jeśli lider zbyt często podejmuje nieodpowiednie decyzje, może to prowadzić do utraty zaufania zespołu i kryzysu w organizacji.

Odwaga w książce pt: „Odwaga bycia nielubianym”

W tej książce autorzy Ichiro Kishimi i Fumitake Koga czerpią z psychologii Alfreda Adlera, definiując odwagę jako:

1. Odwaga bycia sobą: Centralnym elementem książki jest zachęta do porzucenia potrzeby akceptacji przez innych i odwagi do życia zgodnie z własnymi przekonaniami. Jednak ryzykiem tego podejścia jest alienacja społeczna – osoba, która wybiera własne zasady ponad oczekiwania otoczenia, może stracić relacje, a nawet wsparcie. Autorzy książki zachęcają jednak do przyjęcia tego ryzyka jako ceny za autentyczne życie.
2. Odrzucenie zewnętrznej walidacji: W psychologii Adlerowskiej kluczowe jest zrozumienie, że nasze szczęście nie zależy od aprobaty innych. Odwaga polega na akceptacji faktu, że nie możemy kontrolować, jak inni nas oceniają. Ryzyko tego podejścia polega na tym, że odrzucenie zewnętrznej walidacji może prowadzić do wykluczenia lub niezrozumienia przez społeczność, a to z kolei może wpłynąć na naszą samoocenę.
3. Rozwój osobisty: Książka promuje odwagę do samorozwoju, co wiąże się z akceptacją siebie i dążeniem do poprawy swojego życia. To również wiąże się z ryzykiem – osoby, które podążają własną ścieżką, mogą napotkać opór ze strony otoczenia, które nie akceptuje zmian lub nie rozumie nowych priorytetów.

Porównanie odwagi i związanych z nią ryzyk

1. Kontekst relacji z innymi:
   • Maxwell: Odwaga w przywództwie odnosi się do relacji z zespołem, podejmowania trudnych decyzji i zarządzania ludźmi. Ryzykiem jest brak akceptacji ze strony zespołu, jeśli decyzje lidera spotykają się z niechęcią lub niezrozumieniem.
   • Kishimi i Koga: Odwaga w „Odwadze bycia nielubianym” odnosi się do relacji z otoczeniem na poziomie osobistym. Ryzykiem jest odrzucenie przez innych, jeśli nie spełniamy ich oczekiwań.
2. Odwaga autentyczności:
   • Maxwell: Autentyczność lidera może prowadzić do konfliktów z zespołem, szczególnie gdy wartości lidera są w sprzeczności z oczekiwaniami zespołu. To wymaga odwagi, ale również niesie ryzyko utraty zaufania.
   • Kishimi i Koga: Autentyczność jednostki może prowadzić do odrzucenia przez otoczenie. Osoba, która nie szuka akceptacji, musi liczyć się z potencjalnym odizolowaniem społecznym.
3. Relacja z sukcesem i porażką:
   • Maxwell: Odwaga lidera to gotowość do przyjęcia odpowiedzialności za sukcesy i porażki, co niesie ryzyko utraty pozycji, jeśli decyzje okażą się błędne.
   • Kishimi i Koga: Odwaga do bycia nielubianym wiąże się z akceptacją porażek społecznych – czyli niezrozumienia i odrzucenia przez innych.
4. Cel odwagi:
   • Maxwell: Odwaga służy realizacji celów przywódczych, ale wiąże się z ryzykiem braku zrozumienia i oporu ze strony zespołu.
   • Kishimi i Koga: Odwaga jest narzędziem do życia w zgodzie z sobą, ale niesie ryzyko utraty wsparcia i akceptacji ze strony społeczności.

Podsumowanie

Odwaga lidera według Johna Maxwella to gotowość do podejmowania trudnych decyzji a co się z tym wiąże, swego rodzaju ryzyka przywództwa w trudnych sytuacjach, autentyczności oraz zarządzania zmianą. Ryzyka te obejmują nieprzewidywalne reakcje zespołu, utratę zaufania, czy porażki w realizacji celów. Z kolei w książce „Odwaga bycia nielubianym” odwaga wiąże się z niezależnością i akceptacją ryzyka społecznej alienacji. Oba podejścia podkreślają, że odwaga jest kluczowa dla autentycznego życia i przywództwa, ale trzeba być gotowym na konsekwencje związane z podejmowaniem trudnych decyzji i życiem zgodnym z własnymi wartościami. Ot taka refleksja.

Dziękuję Małgosi K.S. za znakomite poprowadzenie grupy a Dorotce R. za inspirację i cierpliwość do moich treści